Veiligheidsregio’s Flevoland en Gooi en Vechtstreek hebben zich vol overgave gestort op het reduceren van CO2. De plaatsvervangend directeur bedrijfsvoering, Onno Hensen vertelt over de intrinsieke motivatie om voorop te lopen in duurzaamheid, de zoektocht naar praktische oplossingen en hoe ze de CO2-Prestatieladder als concreet instrument hebben omarmd om CO2-reductiedoelen te verwezenlijken.
Waarom zijn jullie aan de slag gegaan met de CO2-Prestatieladder?
Onno Hensen: ‘Het onderwerp ‘CO2-reductie’ stond al geruime tijd hoog op de agenda van de veiligheidsregio’s Flevoland en Gooi en Vechtsteek. Toch worstelde onze organisatie met de vraag hoe we dit in ons beleid konden verankeren. Hoewel de Sustainable Development Goals (SDG’s) snel ter sprake kwamen, was het duidelijk dat niet alle 17 doelen en subdoelen direct relevant waren voor onze situatie. Ik stelde al snel voor om onze focus te richten op duurzaamheid, aangezien wij als veiligheidsregio een voortrekkersrol kunnen vervullen. Hieruit ontstond de behoefte aan praktische instrumenten om CO2-reductie daadwerkelijk te integreren in onze werkwijze. We wilden een praktisch duurzaamheidsinstrument dat ons in staat stelt om daadwerkelijk CO2 te reduceren. Ook wilden we voorkomen dat onze duurzame ambities niet verder zouden komen dan losse ideeën tijdens informele gesprekken. We wilden aan de slag met een geaccrediteerd systeem dat door een certificerende instantie wordt gecontroleerd. Zo kwamen we uit bij de CO2-Prestatieladder. Deze ladder biedt concrete inzichten die bruikbaar zijn om CO2-reductiedoelen te behalen. Het helpt ons sturen op CO2-reductie in onze bedrijfsvoering, projecten en in de keten. Daarnaast dwingt de ladder ons om voortdurend ambitie te tonen in onze CO2-reductie-inspanningen.’
De veiligheidsregio is gestart met een klein projectteam, bestaande uit collega’s van verschillende afdelingen zoals materiaal en logistiek, facilitair en financiën. Onno: ‘Na het opstellen van een ‘nulmeting’ hebben we geprobeerd de hele organisatie te betrekken. We vroegen onze medewerkers om mee te denken over maatregelen voor CO2-reductie. Er was duidelijk motivatie om duurzame keuzes te maken, vooral met betrekking tot zakelijk vervoer. Zo hebben we bijvoorbeeld plannen gemaakt om volledig over te stappen op hybride en elektrisch personenvervoer.’
‘Wat mij vooral opviel, was het enthousiasme voor nieuwe duurzame maatregelen. Ons projectteam ontving veel suggesties uit alle hoeken van de organisatie. We proberen dit te stimuleren door te laten zien waar we mee bezig zijn en hebben zelfs een mailadres waar collega’s hun ideeën naartoe kunnen sturen. Dit maakt de drempel om betrokken te zijn laag. Alle genomen maatregelen communiceren we via ons intranet en onze website.’
Welke maatregelen hebben jullie tot nu toe genomen?
Onno: ‘Veiligheidsregio IJsselland was ons al voorgegaan in het certificeringstraject en had onderzoek gedaan naar hun grootste emissiebronnen. Ook wij hebben voornamelijk te maken met kantoorpanden, auto’s en brandweerauto’s. We zijn begonnen met de meest voor de hand liggende maatregelen waar we snel resultaten konden boeken. Dieseluitstoot bleek onze grootste emissiebron te zijn, voornamelijk veroorzaakt door brandweervoertuigen. Het leek logisch om over te stappen op hernieuwbare diesel, zoals HVO 100, gewonnen uit frituurvet. Natuurlijk kwamen er vragen op, zoals wat er gebeurt als voertuigen lang stilstaan? Hierbij hebben we kunnen leren van het onderzoek dat Veiligheidsregio IJsselland al had uitgevoerd. Het overstappen op HVO 100 leidde tot een CO2-reductie van maar liefst 90% ten opzichte van onze huidige dieselemissies. Voor brandweerwagens is er helaas nog geen bedrijfszeker elektrisch alternatief, mede vanwege hun beperkte actieradius. Wat betreft ons kantoorgebruik hebben we afgesproken dat alle nieuwe pool auto’s die worden aangeschaft volledig elektrisch zijn.’
Daar blijft het niet bij. ‘We zijn momenteel ook actief bezig met het gasloos maken van onze kazernes. In Hilversum, waar onze grootste kazerne gevestigd is, hebben we recentelijk een aanbesteding uitgeschreven om het dak van de kazerne te voorzien van 270 zonnepanelen. Dit stelt ons in staat om ongeveer een derde van ons elektriciteitsverbruik op te wekken via zonne-energie. Zelfs ons redgereedschap, zoals de apparatuur voor het knippen en spreiden van auto’s, is volledig elektrisch, evenals onze kettingzagen. Hoewel dit niet de grootste bron van emissies voor ons is, dragen alle inspanningen bij om onze ambities te verwezenlijken. Daarnaast scheelt het een hoop geluid.’
Wat zou je andere organisaties willen adviseren die de CO2-Prestatieladder willen implementeren?
‘In eerste instantie was er bij ons enige terughoudendheid, omdat het als een norm en verplichting voelde. De reactie van onze collega’s was ook: ‘Oh nee, hier komt vast veel administratie bij kijken.’ Gelukkig viel dit mee, mede omdat onze financiële administratie op orde is hadden we 90% van de benodigde gegevens snel beschikbaar. Organisaties die met de CO2-Prestatieladder beginnen, zouden niet moeten schrikken van de administratieve inspanning; dit valt echt mee. Maar het vereist wel actieve inzet om daadwerkelijk aan CO2-reductie te werken. De ladder schrijft niet voor welke maatregelen je moet nemen; je hebt als organisatie veel vrijheid. Ook het tempo van het certificeringsproces bepaal je zelf. Mijn advies is om er gewoon mee aan de slag te gaan!’
